Ако сте на возраст од 50 години или ако сте повозрасни, проверете се!

Помеѓу типовите рак кои се јавуваат и кај мажите и кај жените, колоректалниот карцином (рак на дебелото црево или ректумот) е втора водечка причина за смртност. Но, на оваа болест може многу превентивно да се делува и да се спречи доколку се прави контрола почнувајќи од 50-годишна возраст.

Скрининг тестовите помагаат да се спречи ракот на дебелото црево така што навремено се откриваат преканцерозните полипи (абнормални израстоци), па тие може лесно и без последици да се отстранат. Скринингот исто така може да го открие овој тип на канцер во многу рана фаза, па така третирањето е многу ефикасно.

Како треба да се постапува

Ако сте на возраст од 50 до 75 години, скрининг контролата за рак на дебелото црево треба да се прави редовно. Ако сте на возраст помеѓу 76 и 85 години, обавезно консултирајте се со вашиот матичен лекар дали треба да правите контрола.

• Бидете физички активни.
• Одржувајте здрава тежина.
• Не пијте премногу алкохол.
• Не пушите.

Неколку важни факти

Ризикот од канцер на дебелото црево се зголемува со возраста. Повеќе од 90% од колоректален карцином се јавува кај луѓе на возраст од 50 години и постари.

Преканцерозни полипи и рак на дебелото црево не секогаш предизвикуваат симптоми, особено во раната фаза. Вие би можеле да имате полипи или рак на дебелото црево, а тоа да не го знаете. Тоа е главната причина зошто постојат скрининг тестовите и зошто тие се толку важни. Симптомите би можеле да вклучуваат:

• Крвава столица (грчеви на дебелото црево).
• Болки во стомакот или болки и грчеви кои не престануваат.
• Губење на тежината, а не знаете зошто.

Овие симптоми можат да бидат предизвикани и од нешто друго, а не само од карцином. Ако имате било кој од споменатите симптоми, обавезно посетете го вашиот лекар.

За развој на рак на дебелото црево некои луѓе се изложени на поголем ризик од другите,. Ако мислите дека би можеле да бидете во групата на оние со висок ризик, разговарајте за тоа со вашиот лекар и со него/неа договорете се кога и колку често би требало да се проверувате.

Постојат неколку опции за скрининг тест. Разговарајте со вашиот лекар за тоа кој вид на тестирање е вистинскиот за вас.

• Колоноскопија (се препорачува на секои 10 години).
• FOBT тест или фекален имунохемиски тест (FIT) (секоја година).
• Сигмоидоскопија (на секои 10 години, а со FOBT или FIT на секои три години).
• Самосигмоидоскопија (на секои 5 години).
• ДНК тест на столица (ФИТ-ДНК) на една или три години.
• КТ колонографија (или виртуелна колоноскопија) на секои пет години.

(CDC) Центар за Контрола и Превенција на Болести